Trong thời gian gần đây, tỷ phú Elon Musk đã gia tăng ảnh hưởng đáng kể trong chính quyền liên bang Mỹ, đặc biệt sau khi được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm làm “nhân viên chính phủ đặc biệt” không nhận lương. Với vai trò này, Musk đã tiến hành nhiều biện pháp cải tổ sâu rộng trong bộ máy hành chính, gây ra nhiều tranh cãi và lo ngại về tính minh bạch cũng như quyền lực tập trung.
Cải tổ bộ máy hành chính
Elon Musk đã đề xuất kế hoạch tinh giản chính phủ liên bang, giảm từ 428 cơ quan xuống còn 99, với mục tiêu cắt giảm tới 77% nhân sự. Ông lập luận rằng việc này sẽ tăng cường hiệu quả hoạt động và giảm lãng phí ngân sách. Tuy nhiên, kế hoạch này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ nhiều phía, cho rằng nó có thể làm suy yếu chức năng của các cơ quan quan trọng và ảnh hưởng đến dịch vụ công.
Quyền truy cập và kiểm soát
Nhóm của Musk, bao gồm các kỹ sư trẻ từ 19 đến 24 tuổi, đã được cấp quyền truy cập vào nhiều hệ thống của chính phủ, bao gồm cả hệ thống thanh toán của Bộ Tài chính. Việc này đã gây ra lo ngại về an ninh và tính bảo mật của dữ liệu quốc gia, đặc biệt khi những người này thiếu kinh nghiệm trong quản lý nhà nước.
Đóng cửa các cơ quan liên bang
Một trong những động thái gây tranh cãi nhất của Musk là đề xuất đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), cho rằng cơ quan này “không thể sửa chữa được nữa”. USAID đã phân bổ 72 tỷ USD viện trợ trên toàn cầu trong năm 2023, hỗ trợ các chương trình về chăm sóc sức khỏe, nước sạch và chống tham nhũng. Việc đóng cửa USAID có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chương trình nhân đạo và uy tín của Mỹ trên trường quốc tế.
Phản ứng từ các doanh nghiệp và chính trị gia
Nhiều doanh nghiệp lớn tại Mỹ đã tìm cách hợp tác hoặc thể hiện mối quan hệ thân thiết với Musk, nhằm tận dụng ảnh hưởng của ông trong chính quyền. Tuy nhiên, các chính trị gia, đặc biệt là từ đảng Dân chủ, đã bày tỏ lo ngại về sự tập trung quyền lực vào tay một cá nhân không được bầu cử và thiếu minh bạch trong quá trình ra quyết định. Họ cảnh báo rằng điều này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng hiến pháp và kêu gọi công chúng phản đối để ngăn chặn các hành động của Musk.
Tình hình hiện tại đặt ra nhiều câu hỏi về sự cân bằng quyền lực trong chính phủ Mỹ và vai trò của các cá nhân có ảnh hưởng trong việc định hình chính sách công.
